پژوهش
های متعددی نشان داده اند، برخی افرادی که در معرض عوامل خطرآفرین قرار
دارند ، کمتر از سایرین با پیامدهای منفی مواجه می شوند و حتی در برخی از
حوزه ها، پیشرفت چشمگیری از خود نشان می دهند. این همان تاب آوری است.

 تاب
آوری نقطه ی مقابل آسیب پذیری است. به قول یکی از پژوهشگران، تاب آوری بر
گروه هایی از افراد تمرکز دارند که در معرض عوامل خطرآفرین قرار دارند ،
اما با پیامدهای منفی کمی مواجه شده و حتی ممکن است پیامدهای مثبتی را نیز
کسب نمایند. همچنین، آسیب پذیری می تواند در مورد افرادی به کار رود که
علی رغم این که در معرض عوامل خطرآفرین قرار ندارند ، دچار پیامدهای منفی
شده و یا از کسب پیامدهای مثبت باز می مانند.

یعنی تاب آوری
به توانایی غلبه بر رویداد های دارای بار استرس زیاد از جمله آسیب های
شدید ، مرگ ، فاجعه ، ضایعه اقتصادی ، آشوب های سیاسی و تغییرات فرهنگی و
حفظ سلامت روانی و شوخ طبعی ، به رغم مواجهه با این رویداد های ناخوشایند
اشاره می کند.

برخی از عوامل تاب آوری عبارت است از:

1) 
داشتن خوی نرم ، مؤنث بودن ، فضای مثبت مدرسه ، تسلط بر خود ، خود کارایی
، مهارت های برنامه ریزی ، و یک رابطه ی گرم و نزدیک با یک بزرگسال.

2) مؤثر
بودن (در کار، بازی و دوست داشتن) ، انتظارات بالا، دیدگاه مثبت ، اعتماد
به نفس، کانون کنترل درونی ، خود نظم دهی ، مهارت های مشکل گشایی ، مهارت
های تفکر انتقادی ، و شوخ طبعی.

3) شواهد نشان می دهد ، رابطه ی معنادار و با ثباتی بین مذهب و معنویت از یک طرف و سلامت افراد از سوی دیگر وجود دارد.

4) صرف
نظر از این که مذهب و دین داری چگونه سنجیده شود ( به وسیله ی میزان حضور
در مسجد یا کلیسا، اعتقاد به خدا، علایق مذهبی و فرقه ای) و حتی پس از
کنترل مناسب متغیرهای مداخله گر، باز هم بین مذهب و سلامت رابطه ی مثبت
وجود دارد.

5) اکثر تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که
دین داری مانع از بزهکاری و سوءمصرف الکل و داروهای مخدر در جوانان می شود
(رگنراس،2003). همچنین در پژوهشی دیگر مشخص شد، دین داری رابطه منفی با
افسردگی، پریشانی روانی ، بزهکاری، رفتارهای منحرف و سوءمصرف الکل و دارو
دارد.

نویسنده : دکتر عزت ا... نیکو زاده کرد میرزا